Worden aanbodtekorten een struikelblok?
Verstoringen aan de aanbodkant zorgen voor gederfde inkomsten en hogere kosten bij ondernemingen. Dit zal de groei belemmeren, maar zorgt tevens voor de benodigde afkoeling, wat gunstig kan doorwerken op financiële markten.
De eerste coronaschok en het snelle economische herstel daarna zorgen aan de aanbodkant voor grote tekorten. In het Verenigd Koninkrijk zijn de voorraden op het laagste niveau in meer dan zestig jaar en ook in de andere regio’s is de situatie in sommige sectoren nijpend. Voorlopig houdt deze situatie stand door een te lage productie, te weinig personeel en transportproblemen. Daardoor kan de productie de vraag niet altijd bijbenen en zal het herstel van de economie en bedrijven worden geremd.
Tekorten aan de aanbodkant komen historisch gezien weinig voor. De lockdowns hebben voor een abrupte schok gezorgd, maar ook globalisering en de focus op efficiency en lage prijzen zorgen voor de schaarste. De tekorten in halfgeleiders zijn een gevolg van de digitaliseringsslag en van productiebeperkingen. Het probleem is versterkt doordat minder producenten zich toeleggen op ‘bulk’ chips, die in steeds meer producten zitten. Daardoor blijft de omzet in de auto-, elektronica-, medische en witgoedsector soms zo’n 10% achter bij de vraag. Een bedrijf dat nu chips bestelt, zal deze pas over 20,2 weken ontvangen. Begin dit jaar lag de leveringstijd nog op 12,5 weken en normaal duurt het 6 tot 9 weken. De recente Covid-uitbraak in Thailand, Vietnam, Maleisië en Indonesië zorgt voor een nieuwe productieschok. Ook lopen de leveringen wederom vertraging op doordat de derde haven ter wereld in Shanghai gesloten werd. Het vervoer is toch al een probleem door een tekort aan containers en aan personeel.
De Brexit zorgt voor grotere personeelsproblemen in het VK. Wereldwijd zijn grondstoffen, verpakkingsmateriaal, containers en personeel schaars. Bedrijven vangen een deel op door bijvoorbeeld de inhoud van de verpakkingen te verminderen, door alleen de succesvolle producten aan te bieden, door meer via luchtvaart te transporteren en door de productie te verplaatsen. Dit kan niet verhinderen dat de kosten voor ondernemingen oplopen, terwijl de meeste bedrijven de prijzen pas met vertraging kunnen doorberekenen. Tijdens de toelichting op de laatste winstcijfers noemt 67% van de Amerikaanse bedrijven deze verstoringen een probleem. Onder andere Heineken, Adidas, Apple en Toyota lopen inkomsten mis. Kleinere ondernemingen die veel importeren zullen nog meer last krijgen van de hogere kosten.
Door deze ontwikkelingen zullen economische groei en winsten tijdelijk worden geremd. Wat het uiteindelijke effect op de economie zal zijn, is nog ongewis. In een negatief scenario kan de consument het laten afweten als te lang op een product moet worden gewacht, de keuze beperkter is of als de prijzen stijgen. Maar het kan ook zijn dat de aanbodverstoring voor de benodigde verkoeling op de markt zorgt en de inhaalvraag daardoor langer aan kan houden. De kans op dat laatste scenario achten wij groter. De economie en winstgroei blijven voorlopig sterk, maar zwakken tevens voldoende af om de inflatie te beteugelen. Voor de aandelenmarkten zijn de verwachte winstgroei en de verhoging van dividenden een duidelijke steun. Voor obligaties blijft de rentestijging beperkt zolang de inflatie over een langere periode gematigd blijft.
Goed om te weten. Aan beleggen zijn risico’s verbonden. De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen.