Onzekerheid voedt sterke koersschommelingen in aandelen én obligaties

9 mei 2022 16:17

De beleggingsomgeving is sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne uitdagender geworden en dat vertaalt zich in grote koersschommelingen. Zo beleefden de beurzen in New York afgelopen week de grootste dalingen op één dag sinds 2020. Het past in het patroon dat we al sinds begin dit jaar zien, waarbij zowel aandelen- als obligatiekoersen onder druk staan.

Onzekerheid voedt koersschommelingen

Zorgen over groei, ondanks overwegend sterke cijfers

Verschillende ontwikkelingen wakkeren de zorgen over economische groei aan. Hoge inflatie en oplopende rentes vormen de dominante factoren maar ook de impact van de oorlog, de lockdowns in China, de westerse sancties en de aanstaande olieboycot spelen een rol. De inflatiedruk dwingt centrale bankiers tot renteverhoging, waarbij de vraag is of een recessie vermeden kan worden.


Deze zorgen maken beleggers terughoudend, al hebben beursgenoteerde bedrijven in het eerste kwartaal van dit jaar overwegend prima winst- en omzetcijfers gepresenteerd en wijzen economische indicatoren nog niet op een aanstaande recessie.

Hogere rentes en lagere waarderingen

De hogere rentes zorgen niet alleen voor stevige koersverliezen voor obligaties, maar ook voor sterk gedaalde aandelenwaarderingen. Sinds het begin van het jaar staan Europese obligaties ruim 10% in de min. Aandelen presteren iets minder slecht (-8%) doordat de dit jaar sterk gestegen dollar versus de euro enige demping biedt. De aandelenwaardering is sinds begin van het jaar gedaald met ruim 15%, van een koerswinstverhouding van ruim 18,4 naar 15,5. En in vergelijking met een jaar geleden staan de waarderingen zelfs bijna 25% lager.


Daarbij is de pijn in de aandelenmarkt niet gelijk verdeeld. Vooral groeiaandelen moeten het ontgelden door de bovengemiddelde gevoeligheid voor hogere rentes. Dit betekent dat beleggers de prijsaanpassing aan een omgeving met hoge inflatie en hogere rentes voor een groot deel hebben verwerkt. In hoeverre de pijn volledig is ingeprijsd, is uiteraard de vraag en wordt in grote mate bepaald of er een recessie volgt, hoe diep die wordt en hoe centrale bankiers en overheden daarop reageren. Mocht een recessie zich voltrekken, dan bieden obligaties in een gespreide portefeuille door de sterk opgelopen rentes inmiddels ook weer ruimte voor demping.

Voorkeur voor aandelen

Dat de hoge inflatie in de komende maanden de consumptieve bestedingen gaat drukken en daarmee de economische groei, ligt in de lijn der verwachtingen. Ook de centrale bankiers trappen op de rem. Dit betekent zowel vanuit de factor economie als liquiditeit een rem op de winstgroei en daarmee ook op aandelenrendementen.


Toch houden we een voorkeur voor aandelen. Dit komt doordat obligaties in een omgeving met hoge inflatie en oplopende rentes het doorgaans moeilijker hebben. Tegelijkertijd bieden beursgenoteerde bedrijven (afhankelijk van sector en bedrijfsmodel) de mogelijkheid van (gedeeltelijke) inflatiecompensatie.


Dat bedrijven, ondanks de effecten van de oorlog, in staat zijn de hogere kosten tot op zekere hoogte te compenseren met een hogere omzet, blijkt ook uit de resultaten over het eerste kwartaal. Die hebben positief verrast, waardoor analisten de afgelopen weken hun winsttaxaties voor dit jaar geleidelijk hebben opgeschroefd. Ook is er door een solide winstontwikkeling, hoge kasposities en relatief lage schulden ruimte voor een verhoging van de dividenden en aandeleninkoopprogramma’s. Zo is het aandeel van dividenduitkeringen als percentage van de winsten (c. 40%) nog niet terug op het niveau van voor de pandemie (c. 50%).

Spreiding en looptijd zijn cruciaal

Dat beleggers van tijd tot tijd te maken krijgen met onzekerheid is niet nieuw. Belangrijk voor de vermogensopbouw voor de lange termijn is dat beleggers belegd blijven en vasthouden aan een goed gespreide portefeuille. Een gespreide portefeuille biedt demping in het geval van onrust en biedt de mogelijkheid om ook te profiteren van een plotselinge omslag in koersen wanneer het marktbeeld ten goede draait. Uiteindelijk is de looptijd van beleggingen en niet de timing van de markt het meest bepalend voor de vermogensopbouw op lange termijn.

Zowel aandelen als obligaties in de min

Goed om te weten. Aan beleggen zijn risico’s verbonden. De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen.