ECB staat aan vooravond van historische renteverhoging: waar moet je op letten?

De Europese Centrale Bank (ECB) neemt donderdag een rentebesluit. Dat gebeurt tegen de achtergrond van steeds verder en dieper om zich heen grijpende inflatie: in augustus lagen de consumentenprijzen in de eurozone 9,1% hoger dan een jaar eerder, tegen 8,9% in juli.

Beleggers verwachten nu dat de ECB de rente met 75 basispunten verhoogt. Dat zou pas de tweede keer in haar geschiedenis zijn dat de ECB zo’n stevige renteverhoging doorvoert. Gaat deze rentestap werken om de inflatie te beteugelen? Wat betekent deze beweging voor de economische vooruitzichten? En op welke cijfers moet je letten?

De huidige inflatie in de eurozone is deels een overblijfsel van de ruime steun voor burgers en bedrijven uit de coronaperiode, maar kreeg pas echt de wind in de zeilen met de oorlog in Oekraïne en de gevolgen voor de olie- en gasprijzen.

Hoewel de ECB geen middelen heeft om iets aan de energieprijzen te doen, kan ze wel de gevolgen proberen te beteugelen. De hoge energieprijzen werken namelijk door in andere prijscategorieën, zoals voedsel, goederen en diensten. Werknemers willen ter compensatie hogere lonen en hebben door de lage werkloosheid een goede uitgangspositie. Dit voedt een loon-prijsspiraal. De ECB wil met een renteverhoging de economie, en daarmee de looneisen van werknemers, remmen.

Hoewel een stevige renteverhoging de Europese economie waarschijnlijk dichter bij een recessie brengt, neemt de ECB dit risico op de koop toe. Het onder controle brengen van de inflatie is namelijk de kerntaak van de ECB. In de data is zichtbaar dat consumenten in de eurozone inmiddels verwachten dat de prijsstijgingen langere tijd boven de doelstelling van de ECB van 2% blijft. In centrale banktaal: de inflatieverwachtingen raken ‘ont-ankerd’. De ECB wil met de voorziene renteverhoging de geest terug in de fles krijgen.

Hoe weten we of de ECB donderdag slaagt in haar missie? Belangrijk om de gaten te houden is of de markten vertrouwen hebben dat de renteverhoging van de ECB gaat werken. Dat kunnen we zien aan de door de markt ingeprijsde inflatie, af te lezen aan het verschil tussen het rendement op nominale obligaties en inflatiegekoppelde obligaties. Mocht de ECB beleggers niet overtuigen, dan kan het zijn dat koersen verder onder druk komen te staan. Beleggers verwachten dan dat vergelijkbare of nog grotere rentestappen nog gaan komen.

Een ander belangrijk cijfer is het verschil, oftewel de spread, tussen de rente op Italiaanse en Duitse staatsobligaties. De zorgen die in de eurocrisis leefden over de kwetsbare zuidelijke lidstaten van de eurozone zijn nog steeds niet weg. De Italiaanse spread is alweer aan het oplopen. Een open vraag is hoever de ECB de rente kan verhogen voordat het weer tegen andere moeilijkheden oploopt.

Met de torenhoge inflatie, een nakende recessie en problemen rond Italië zit de ECB dus in een lastig parket. Maar dat de rente donderdag fors omhooggaat, lijdt geen twijfel.

Goed om te weten. Aan beleggen zijn risico’s verbonden. De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen.