Japanse obligaties vormen geen stabiele factor meer

Nadat vorig jaar de markt werd opgeschrikt door een omslag in het rentebeleid in Europa, lijkt nu ook Japan een draai in het rentebeleid te gaan maken. In april loopt de termijn van de huidige gouverneur van de Bank of Japan (BoJ), Haruhiko Kuroda, af en zijn opvolging werpt zijn schaduw vooruit.

De centrale bank heeft de afgelopen jaren steeds staatsleningen met een looptijd van tien jaar opgekocht tegen een rente van maximaal 0,25%. In december werd die bandbreedte opgerekt tot 0,5%. Gisteren stond de tienjaarsrente in Japan op 0,5%, maar de rente op wat korter lopende obligaties is inmiddels al wat hoger en die op de langere nog meer. De markt was daarmee voorgesorteerd op nog een verruiming van de bandbreedte voor de lange rente naar 0,75%. Die is er nog niet gekomen. Daardoor maken Japanse aandelen vandaag een inhaalslag, maar verzwakt de yen.

De grote vraag is hoe groot de impact zal zijn als de BoJ onder een nieuwe leiding straks het inkoopprogramma voor staatsleningen zou beëindigen, zoals andere centrale banken hebben gedaan. Hoe hard kan de rente stijgen in Japan en wat zal de impact zijn op andere markten? Dat zou nog wel eens mee kunnen vallen.

Daarbij past allereerst de kanttekening dat de inflatie in Japan lang niet zo is opgelopen als in andere landen. Ondanks de fors gestegen energieprijzen is dat opmerkelijk, omdat Japan volledig op importen is aangewezen. Bovendien is de eerste schok al geweest met de aankondiging op 20 december dat de bandbreedte van het opkoopprogramma zou worden opgerekt. Hoewel dat zeker tot verliezen leidde bij Japanse instellingen, leidde het niet tot majeure problemen, zoals drie maanden ervoor in het Verenigd Koninkrijk.

De belangrijkste impact voor andere markten is dat het minder makkelijk wordt om hoger rentende munten aan te kopen en te financieren in yen. Dit is een van de voornaamste redenen dat de yen weer zoveel sterker is geworden in de afgelopen tijd. Sinds de aankondiging van de BoJ enkele weken geleden is de yen ruim 6% gestegen. Na de daling van vandaag is daar nog ruim 4% van over.

Voor ons betekent het dat Japanse obligaties hun aantrekkingskracht verliezen. Ze oogden al onaantrekkelijk met een rente van 0%, maar nu de rente ook nog eens gaat stijgen, lijden beleggers koersverlies. Dit heeft impact op de beheerportefeuilles. Een van onze managers in het 1895 Wereld Investment Grade Obligatiefonds, Loomis Sayles, heeft de positie in Japanse obligaties daarom gehalveerd.

Opmerkelijk genoeg waren Japanse obligaties tot dit jaar wel een interessant onderdeel van onze obligatieportefeuille. Als je obligaties kocht die iets langer liepen dan het opkoopprogramma van de centrale bank, hadden die koerspotentieel tot het moment dat ze wel de gangbare tienjarige zouden worden die zou worden ingekocht. Bovendien leverde het afdekken van de yen lange tijd ook rente op (want in de eurozone was de rente negatief). Daarmee waren Japanse obligaties vorig jaar een baken van stabiliteit in de obligatieportefeuille, die buiten Azië fors te lijden had van de rentestijging.

Goed om te weten. Aan beleggen zijn risico’s verbonden. De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen.