Voorbeschouwing verkiezingen VS (1): de contouren van Trumponomics

In een hallucinant interview van Trump met Bloomberg vorige week werden de contouren van Trumponomics zichtbaar. In het kort: Trump staat voor hoge importtarieven, grote belastingverlagingen, hoge begrotingstekorten en een minder onafhankelijke Federal Reserve. Dat betekent meer inflatie, (mogelijk) meer groei op korte termijn, afnemende houdbaarheid van de staatsschuld en onzekerheid voor financiële markten.

Trump wil een minimaal importtarief van 10 tot 20% op alle goederen die de VS binnenkomen, en een tarief van 60% op goederen uit China. Zijn idee is dat Amerikaanse bedrijven het dan wel laten om hun productielocaties buiten de VS te vestigen, en zelfs bestaande productielocaties in het buitenland terughalen (reshoring). Dat zou goed zijn voor de werkgelegenheid. Ook zou het handelstekort van de VS met het buitenland flink dalen.

Maar het gemiddelde importtarief op Chinese producten is al rond de 20% en dat heeft weinig met het handelstekort vis-a-vis China gedaan.

Trump bezwoer in het interview dat andere landen voor de kosten van deze tarieven zouden opdraaien. Maar zoals iedere econoom weet, zullen het de Amerikaanse huishoudens zijn die de rekening betalen. Dat is ook meteen een forse rekening: het is alsof Amerikanen in één klap drie jaar aan inflatie voor de kiezen krijgen.

Ook zou het jaren duren voordat Amerikaanse bedrijven hun activiteiten terug naar de VS hebben verplaatst, dus tot zover de voorgestelde positieve werkgelegenheidseffecten.

In Trumps begrotingsplannen zitten heel veel belastingverlagingen, extra defensie-uitgaven en ook de kosten van massadeportaties van immigranten zonder verblijfsvergunning.

Volgens een onafhankelijk denktank leiden al die plannen de komende tien jaar opgeteld tot een extra begrotingstekort van 7,5 biljoen dollar. Tel dat op bij de 22 biljoen die de Amerikaanse overheid in die tien jaar nu al teveel zou uitgeven zonder corrigerende maatregelen, en je ziet een nationale schuld die in nominale termen gaat verdubbelen.

Trump claimt dat zijn belastingverlagingen de economische groei zo hard gaan aanzwengelen dat de schuld in relatieve termen daalt. Ook daar hebben economen twijfels bij. De economie draait al op capaciteit en expansief begrotingsbeleid gooit alleen maar olie op het vuur van inflatie. Ook betekenen eventuele deportaties dat het arbeidsaanbod fors daalt, met dito gevolgen voor de groei.

Hoe dan ook is Trumps begrotingsbeleid nogal een contrast met de calvinistische zuinigheid die wij hier in Nederland gewend zijn. Het gaat wat ver om hier de houdbaarheid van de Amerikaanse staatsschuld te analyseren, maar je gaat je wel afvragen wanneer de wal het schip keert.

Sowieso gaan de rentelasten steeds verder toenemen, en op een gegeven moment als een soort koekoeksjong de ruimte voor andere uitgaven verdringen.

Voor beleggers zijn de plannen van Trump voor de centrale bank (de Fed) nog wel het allerspannendst. We hebben recent in Turkije gezien wat er gebeurt als een staatshoofd zich gaat bemoeien met de centrale bank. In de VS is de inzet natuurlijk heel wat hoger. De rente op Amerikaanse staatsleningen is de wereldwijde rentemaatstaf en de dollar is nog steeds de mondiale reservemunt.

Tijdens het interview met Bloomberg zei Trump dat hij vindt dat hij als president iets moet kunnen zeggen over de rente. Dat was nog wat vaag, maar zijn naaste adviseurs werken aan voorstellen die verder gaan. De Fed zou de president dan bijvoorbeeld echt moeten raadplegen bij rentebesluiten. Ook zou het bankentoezicht niet meer onafhankelijk zijn, maar deels vanuit het Witte Huis worden gerund.

Over Trump wordt gezegd dat je hem niet letterlijk maar wel serieus moet nemen, maar sinds hij in 2015 de gouden roltrap af kwam, zijn er wel meer dingen gebeurd die we ons toen niet hadden kunnen voorstellen. Wat dat betreft is het onzekerheid troef, en daarmee zijn deze verkiezingen toch wel met recht de belangrijkste gebeurtenis in het vierde kwartaal. Vergeet niet dat de VS 64% vertegenwoordigt van de wereldaandelenindex.

Tegelijkertijd herinneren we ons dat er in 2016, de vorige keer dat Trump werd verkozen, ook doemscenario’s werden geschetst. Die kwamen toen niet uit: aandelenindex S&P500 stond een jaar later ruim 20% hoger.

In de oktoberaflevering van de podcast Blik op beleggen gaat beleggingsstrateeg Erik Schmahl dieper in op de Amerikaanse verkiezingen.

Luister de podcast (vanaf 6.14)

Goed om te weten. Aan beleggen zijn risico’s verbonden. De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen.