Politieke patstelling blokkeert hoognodige hervormingen Frankrijk

De val van de Franse regering die voor vandaag op de rol staat, is weer zo’n moment waar de media klaar staan om de toorn van de financiële markten te registreren. Het blijft echter overwegend stil. De koersbeweging in Franse staatsleningen is te verwaarlozen. Sterker nog, de koers van de tienjaarsobligatie is de afgelopen weken gestegen, hooguit een fractie minder dan Duitse en Spaanse staatsleningen.

De problemen van Frankrijk zijn bekend. De staatsschuld is erg hoog, op 110% van het bruto binnenlands product (bbp). Dat biedt weinig ruimte voor een begrotingstekort, maar ook dat ligt ruim boven de norm op 6%. Om het nog erger te maken, heeft Frankrijk de hoogste belastingdruk in de wereld, waardoor het gevaar bestaat dat iedere belastingverhoging leidt tot lagere opbrengsten.

Frankrijk heeft iemand nodig die hervormingen doorvoert om de Franse verzorgingsstaat te verkleinen. Dat is ook wat president Emmanuel Macron steeds heeft geprobeerd te zijn. De makke is dat de stagnerende economie en de hoge inflatie de onderkant van de samenleving hard heeft geraakt. Dit heeft de populariteit van Macron sterk aangetast.

De regering is sinds de laatste verkiezingen van vijf maanden geleden afhankelijk van samenwerking met ofwel de rechts-radicalen van Marine le Pen – die de begroting niet willen steunen – ofwel de socialisten, die worden gegijzeld door de communisten met wie ze bij de verkiezingen een alliantie zijn aangegaan.

De Fransen betalen op staatsleningen 85 basispunten (0,85%) meer rente dan de Duitsers. Waarom blijft die opslag hangen en schiet die niet met procentpunten omhoog, zoals in 2012 bij de Grieken?

Daar is geen reden toe: Frankrijk is een rijk land, beleggers hoeven niet te vrezen voor een afstempeling van de schulden.

Dat wil niet zeggen dat dat de val van de regering van premier Michel Barnier er niet toe doet. Ze zorgt voor een terugslag in de hervormingen. Het is tragisch dat de Fransen niet in staat zijn om zelfs enige aanpassing van de pensioenen op termijn tot stand te brengen.

Daarnaast zet de regeringscrisis de Europese Unie onder druk. Frankrijk was altijd een land dat naar een sterkere unie streefde. Als die impuls ontbreekt, kunnen meer landen zich afzijdig gaan houden. En het feit dat twee grote kernlanden in zulke problemen verkeren – Duitsland kampt natuurlijk met zijn eigen economische sores – geeft druk op de Europese Centrale Bank (ECB) om de rentetarieven te verlagen. Dat geeft het risico dat sommige landen een hogere inflatie gaan zien.

De euro heeft te lijden onder de problemen in Frankrijk, maar vergeet niet dat de EU een regio is met een overschot op de lopende rekening. De koers van de euro wordt grotendeels door Europese beleggers bepaald en in hoeverre die hun thuishaven willen verlaten. Zo lang de Fransen zelf niet vrezen voor het instorten van de Republiek en een kapitaaluitstroom op gang brengen, zal het niet zo gaan verlopen als bij de Griekse saga van 2012.

De euro heeft fors aan waarde ingeleverd tegenover de dollar. Betaalde je twee maanden geleden nog 1,12 dollar voor een euro, nu is dat 1,05 dollar. Die beweging is vooral te verklaren vanuit de renteverschillen. In de VS worden minder renteverlagingen door de Fed verwacht en is de langetermijnrente gestegen, ook door de komst van Trump. In Europa is er echter nog volop ruimte voor renteverlaging, want de ECB is nogal terughoudend geweest.

De stijging van de dollar is natuurlijk fors, maar zeker niet schokkend. We kijken al een lange tijd tegen een dollar aan die maar niet sterker wilde worden ondanks een veel sterkere Amerikaanse economie. Dat het nu gebeurt, is geen probleem voor de wereldeconomie. Al zal Trump er misschien minder blij mee zijn, want het tast de concurrentiepositie van het Amerikaanse bedrijfsleven aan.

Goed om te weten. Aan beleggen zijn risico’s verbonden. De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen.