Het gebruik van slimme technologie is in opkomst in de veehouderij, in navolging van talloze initiatieven in de akkerbouw. De eerste toepassingen zijn gericht op de melkvee- en varkenshouderij. De technologie achter precisieveehouderij kan de veehouder helpen de productiviteit te verbeteren, de kosten te verlagen en de druk op het milieu te verkleinen. In deze publicatie kijken we specifiek naar de operationele mogelijkheden van precisieveehouderij voor de veehouder.
Wat is precisieveehouderij?
Precisieveehouderij draait om het verzamelen van data over het individuele dier, om de behandeling van het dier daar vervolgens zo goed mogelijk op aan te passen. Dit is een andere benadering dan het meer gebruikelijke ‘managen van het gemiddelde’. Het verzamelen van die individuele dierdata kan bijvoorbeeld met sensortechnologie, chips, weegsystemen, camera’s, microfoons en in de toekomst misschien zelfs drones. Deze data worden vervolgens door nauwkeurige beslisregels vertaald in een advies voor het individuele dier of koppel.
Randvoorwaarden optimaal invullen
De veehouder krijgt iedere dag een overzicht van alle meldingen op zijn telefoon, tablet of computer, en kan daarmee gericht actie ondernemen. Andere slimme apparaten op het erf zorgen er vervolgens voor dat ook de randvoorwaarden zo optimaal mogelijk worden ingevuld en dat de veehouder het bedrijf van afstand kan managen. Bijvoorbeeld via automatische sorteersystemen, watermeters, voerrobots en klimaatbeheersing.
De mogelijkheden van precisieveehouderij
.
- eerdere en beter geïnformeerde beslissingen over het managen van dieren en het bedrijf
- efficiëntere productie
- verbeterde marge
- gezondere dieren
- minder milieubelastend
- betere arbeidsomstandigheden van de veehouder
Betere resultaten door slimmer te werken
De concrete resultaten van precisieveehouderij voor de ondernemer verschillen per type technologie en type bedrijf. In het algemeen kan slimme technologie zorgen voor besparingen van medische kosten, voerkosten, arbeidskosten en diervervangingskosten. Ook kunnen inkomsten per dier verbeteren door een betere technische performance of een meer homogene productie. Precisieveehouderij maakt het mogelijk om het rendement te verbeteren binnen de gestelde productiegrenzen, zoals de aanwezige stal- en milieuruimte. Hierdoor stijgt de marge voor de veehouder.
Voordelen voor milieu, maatschappij en keten
Precisieveehouderij heeft ook positieve impact op het milieu, de maatschappij en de keten. Denk bijvoorbeeld aan efficiënter gebruik van grondstoffen, meer transparantie in de keten en een beter imago van de sector. Daarnaast kan slimme technologie meer waarde in de keten creëren, bijvoorbeeld wanneer individuele dierdata kunnen worden gebruikt om een antibiotica-vrij vleesconcept in de varkenshouderij te realiseren. Dit is allemaal van belang voor het vertrouwen van de consument en de toekomst van de sector.
Precisieveehouderij in de melkveehouderij
De melkveehouderij is al jaren een voorloper op het gebied van precisieveehouderij. Automatische melksystemen en stappentellers worden al gebruikt om data te verzamelen over de koeien. Het verschil met de nieuwe slimme technologie zit vooral in de geavanceerdere sensoren en camera’s en de verbeterde beslisregels en adviezen. De nieuwe sensoren kunnen bijvoorbeeld kreupelheid detecteren, gedrag observeren en de conditie van de koe scoren. De verbeterde beslisregels geven de veehouder in een eerder stadium een waarschuwingssignaal voor gezondheidsproblemen of tochtigheid, waardoor maatregelen meer effect hebben.
Mogelijke kostenbesparingen
- automatische tochtigheidsdetectie kan de voortplantingskosten met 12,5% laten dalen
- stijging van de melkproductie door een kortere tussenkalftijd
- daling van ziektedruk en het aantal gevallen van mastitis, wat kan leiden tot een besparing van 10% tot 15% op medische kosten (bron: EU-PLF Project, 2015)
De kosten van het systeem moeten hier nog wel mee worden verrekend. Deze kosten verschillen per product. Vooruitgang is nog te boeken in het meten van ruwvoerinname, waarbij camera’s of weegsensoren in de trog kunnen helpen.
Precisieveehouderij in de varkenshouderij
De varkenshouderij zet stappen met elektronische individuele dierherkenning op basis van oormerken met RFID-chips. Deze oormerken maken het mogelijk dat zeugen een individuele hoeveelheid voer in het voerstation krijgen en dat vleesvarkens op basis van hun gewicht of groeicurve continu in de juiste groepen kunnen worden ingedeeld. Het voer wordt vervolgens weer aangepast op deze groepsfases. De varkenshouder kan ook de dagelijkse voerinname per varken meten en bijhouden.
Voorbeelden van technieken op de markt
- Automatische weegsystemen voor varkens: wegen met behulp van 3D-camera’s en vervolgens flexibele looproutes gebruiken om ze te sorteren op gewicht. Dit kan voerkosten besparen en de opbrengsten per varken verhogen, door meer homogene varkens bij de slacht.
- Klimaatverbetering in de stal: sensoren die inzicht bieden in de temperatuur, relatieve luchtvochtigheid en stof-, ammoniak- en CO2-gehaltes.
- Analyse van hoestgeluiden via microfoons: microfoons in stallen bevestigen en hoestgeluiden analyseren, waardoor de varkenshouder veelvoorkomende luchtwegaandoeningen vroegtijdig kan opmerken en behandelen.
- Individuele, dagelijks aangepaste voeding: succesvolle experimenten met voeding maken een besparing van 5% tot 10% mogelijk op voerkosten. Ook kan de uitstoot van ammoniak en fosfaat hiermee behoorlijk omlaag. Dit is echter nog lastig uit te voeren in een praktijksetting.