Column: zo worden marktkampioenen onttroond

Het is al vaker opgemerkt: aandelenbeurzen zijn geconcentreerd zoals we niet vaak eerder hebben gezien. De Magnificent 7 (Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia en Tesla) vormen meer dan 30% van de S&P 500. De positie van deze kampioenen van de markt lijkt onaantastbaar, zeker ook als we kijken naar hun royale oorlogskas en R&D-investeringen.

Maar wie naar de geschiedenis kijkt, ziet dat er voortdurend verschuivingen zijn aan de top. Bedrijven, maar ook hele regio’s of sectoren, kunnen in korte tijd een toppositie veroveren en weer kwijtraken.

Het is moeilijk meer voor te stellen, maar rond 1990 kwamen acht van de tien meest waardevolle beursgenoteerde bedrijven ter wereld uit Japan. En Amerikaanse spoorwegbedrijven verloren in de jaren twintig in hoog tempo de dominante positie die ze aan het begin van de twintigste eeuw nog hadden.

Onderzoekers van assetmanager Bridgewater Associates hebben een boeiende studie gepubliceerd over marktkampioenen in de VS sinds 1900. Ze laten zien hoe de lievelingen van beleggers van decennium tot decennium zijn veranderd en welke factoren daarbij een rol hebben gespeeld.

De opkomst van innovatieve concurrenten is er een van. De ‘Big Three’ automakers (General Motors, Ford en Chrysler) domineerden de automarkt in de VS tientallen jaren lang dankzij efficiënte massaproductie en hoge barrières voor nieuwe toetreders. Tot Japanse fabrikanten ineens minstens net zo’n goede auto’s gingen maken. Die konden bovendien goedkoper produceren. Het gevolg: de winstmarges en aandelenkoersen van de Big Three kwamen onder druk te staan.

De opkomst van concurrerende technologieën is een andere factor. Honderd jaar geleden verloren spoorwegbedrijven hun dominante positie bij het transport van goederen niet door onderlinge concurrentie, maar door de opkomst van vrachtwagens. Recent zie je dat makers van traditionele chips het afleggen tegen bedrijven die geavanceerde GPUs (graphics processing unit) produceren.

En dan is het ook nog mogelijk dat de autoriteiten ingrijpen. Zo had telefoonbedrijf AT&T lange tijd een monopolie op vaste lijnen in de VS. De barrière voor nieuwe toetreders om zelf een netwerk te bouwen was onneembaar. Totdat de rechter in de jaren tachtig met een beroep op antikartelwetgeving een einde maakte aan die positie.

De vele wisselingen aan de top laten zien hoe lastig het is om marktkampioen te blijven. Maar niet onmogelijk. AT&T wist z’n plek tussen de grootste Amerikaanse bedrijven tachtig jaar lang vast te houden. En Exxon Mobil (en zijn voorgangers) stond van 1900 tot 2010 elk decennium in de top tien.

Zo makkelijk zijn we niet van de Magnificent 7 af.

Goed om te weten. Aan beleggen zijn risico’s verbonden. De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen.