Analyse: obligatiemarkt biedt wispelturigheid, maar ook waarde

De obligatiemarkt reageert opvallend onrustig op de publicatie van nieuwe macro-economische data. Een arbeidsmarktrapport in de VS dat een aantrekkende banengroei liet zien, leidde vorige week tot onrust dat het gevaar van loonkosteninflatie misschien toch nog niet geweken is. Een paar dagen later pakten inflatiecijfers lager uit dan verwacht, wat dan weer aanleiding gaf tot een opluchtingsrally.

Als we door de bomen het bos proberen te zien, dan kunnen we een aantal constateringen doen:

a) De rentestijging in oktober en november had vooral te maken met signalen van een sterkere groei in de VS, waardoor de rente daar opliep. Ook de uitkomst van de verkiezingen speelde daarbij een rol. Rentes in opkomende markten liepen in navolging van die in de VS eveneens op.

b) Vanaf december werd de rentestijging ook in de rest van de wereld gevolgd: vooral in Europa, en in mindere mate in Azië. Daarbij speelden begrotingszorgen meer een rol. Welk begrotingsbeleid gaat de VS voeren en lukt het Frankrijk om hervormingen door te voeren?

De consequentie van de rentebeweging sinds september is dat rentes nu historisch hoog zijn. In de VS is de rente op staatsleningen nu 4,5% maar op de brede dollarobligatiemarkt is die ongeveer 5%.

Op gedekte AAA hypotheekobligaties in dollar, bijvoorbeeld, is de rente nu 5,25%. Dat is weliswaar 0,2 procentpunt minder dan voor het inflatierapport van eerder deze week, maar nog steeds 1 procentpunt hoger dan eind september. Rentes liggen dicht bij het niveau waarop de omslag plaatsvond in 2023, toen drie jaren van rentestijging werden gekeerd.

Beleggers eisen steeds nadrukkelijker een premie voor het wegzetten van hun geld voor de langere termijn. Beleggen in obligaties voor de korte termijn is weinig risicovol. De kans is klein dat centrale banken de richting van het beleid moeten omgooien en de rente moeten verhogen in plaats van verlagen. Dat komt weleens voor, bijvoorbeeld in Brazilië vorig jaar, maar daar is dan een duidelijk reden voor: slecht begrotingsbeleid van de overheid.

Met het aantreden van Trump is de onzekerheid natuurlijk toegenomen en zou zoiets in de VS ook kunnen gaan gebeuren, maar de kans is niet groot. De Republikeinse meerderheid in het Congres is minimaal en het zal nog moeilijk genoeg zijn om alle Republikeinse senatoren voor te laten stemmen: menig Republikeins senator heeft nog nooit voor een verhoging van het schuldenplafond gestemd.

De renteverlagingen door de Europese Centrale Bank (ECB) komen dit jaar ongetwijfeld wel door. De grote vraag is niet eens zozeer of de ECB stopt bij 2% of iets eerder. Het gaat er vooral om of beleggers er vertrouwen in krijgen dat de ECB de tarieven jarenlang op dat niveau kan houden.

De onzekerheid over de ontwikkeling van de begrotingstekorten is groot. In de meeste landen zijn schuldenniveaus al hoog en er is weinig politieke ruimte voor hervormingen. Wat dat betreft is de VS misschien wel beter gepositioneerd dan de EU. De belastingen zijn er minder hoog en versoberingen van de sociale zekerheid worden makkelijker geaccepteerd.

Ondanks de onzekerheid zijn de vooruitzichten voor obligatiebeleggers niet slecht. Er is in euro 3% rente te behalen op kortlopende obligaties van hoge kwaliteit. Voor een portefeuille die iets meer risico aankan, ligt een rente van ongeveer 4% in het verschiet. Daarbij nemen we dan ook obligaties mee die iets risicovoller zijn, zoals achtergestelde obligaties of internationale obligaties waar we het valutarisico afdekken.

De inflatie is intussen teruggekeerd op het niveau van 2%, met ruimte voor verdere daling. Daarmee haalt de belegger in obligaties een rendement dat ook na inflatie hoger is dan het in vele jaren is geweest.

Goed om te weten. Aan beleggen zijn risico’s verbonden. De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen.