Trumps confrontatie met de centrale bank baart beleggers zorgen

Trump claimt dat Powell (‘Mr. Too Late’) te langzaam is met het verlagen van de rente gelet op de verzwakking van de economie. Op die manier probeert hij de schuld van de economische teruggang bij de Amerikaanse centrale bank, de Fed, te leggen. Terwijl hij er natuurlijk zelf voor verantwoordelijk is.

Trumps grillige economische beleid met de (dreigingen van) torenhoge heffingen heeft de Amerikaanse economie tot stilstand gebracht. De hoge onzekerheid heeft de bereidheid van bedrijven om te investeren gedecimeerd, terwijl ook consumenten terughoudend zijn geworden.

In principe is het niet zo vreemd om nu een renteverlaging te verwachten van de Fed. De economische groei is immers opgedroogd. Bovendien was de Fed vorig jaar al begonnen met renteverlagingen en had ze van meer verlagingen afgezien vanwege de sterke economische conjunctuur.

Dat de Fed de rente nog niet wil verlagen, heeft alles te maken met de prijsstijgingen die er nu aankomen door de heffingen. Die brengen het gevaar met zich mee dat bedrijven en consumenten prijsstijgingen normaal gaan vinden. Op die manier wordt inflatie ingeworteld. En dat is precies wat een centrale bank moet voorkomen.

Beleggers hechten zeer aan een onafhankelijke centrale bank. De obligatiemarkt reageerde in het verleden heel positief toen bijvoorbeeld de Britse Bank of England haar onafhankelijkheid verkreeg.

Door het monetair beleid los te koppelen van de politiek moet worden voorkomen dat de rente wordt bepaald door kortetermijnpolitiek. Het rentebeleid kan zo juist gericht zijn op de langere termijn. Een geloofwaardig monetair beleid zorgt voor een lagere lange rente. De lange rente is ook van groter economisch belang dan het korte rentetarief dat de Fed hanteert.

De reactie van de obligatiemarkt maandag was dan ook een teken aan de wand. Waar de tweejaarsrente iets daalde (met 3,5 basispunt naar 3,75%) – waarschijnlijk niet eens zozeer door de verwachting dat de Fed zijn oor laat hangen naar Trump, maar meer door de daling van de beurs, de dollar en de economische vooruitzichten –, ging de lange rente omhoog. De tienjaarsrente steeg met 8,5 basispunt (0,085%) naar 4,4% en de dertigjaarsrente zelfs met 10,5 basispunt (0,105%) naar 4,9%.

Daarmee is de rentekromme in de VS steil en opwaarts gericht, zoals je hierboven ziet. In theorie is dat een sterk signaal, want het wordt vaak geassocieerd met een aantrekkende economie. In het geval van de VS is er echter iets anders aan de hand. De zogenaamde termijnpremie wordt steeds hoger. Het is de vergoeding die beleggers eisen voor het aanhouden van Amerikaanse staatsleningen bovenop de basisrente en de inflatieverwachting.

Er is volop reden voor zo’n termijnpremie. Het begrotingstekort in de VS is met 6% enorm. Als er een recessie zou komen en de werkloosheid zou oplopen, zou het begrotingstekort waarschijnlijk nog verder oplopen. Desondanks wil de regering belastingverlagingen proberen door te voeren.

Bovendien wordt er openlijk gesproken over het aanslaan van buitenlandse beleggers die Amerikaanse staatsleningen aanhouden. Dat maakt het aanhouden van staatsleningen in dollars onaantrekkelijk. Bovendien is het beleid gericht op een zwakke dollar ook niet goed voor houders van langlopende obligaties.

Powell is benoemd tot 2028 en als voorzitter tot mei volgend jaar. Daar lijkt de regering nu aan te willen tornen. De Fed is er duidelijk op voorbereid om die rechtspositie te beschermen. Powell zal zich niet zomaar gewonnen geven. Ook is het vrijwel uitgesloten dat de Fed nu door de knieën gaat en op 7 mei tot een nieuwe renteverlaging gaat besluiten.

Het is wel voorstelbaar dat een democratisch verkozen president het hoofd van de centrale bank dwingt af te treden. Zeker gelet op hoe er nu met andere instituties in de VS wordt omgesprongen.

De consequentie zal echter zijn dat de lange rente verder oploopt en de VS zijn tekorten nog moeilijker kan financieren. Zoals we eerder hebben gezien, is Trump gevoelig voor de tucht van de obligatiemarkt. Daarom rest voor hem waarschijnlijk niets anders dan Powell voorlopig te laten zitten.

Goed om te weten. Aan beleggen zijn risico’s verbonden. De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen.