Stappenplan: Hoe bedenk je een goed idee?

Succesvol een innovatie lanceren begint niet - zoals vaak wordt gedacht - met een goed idee. Innovatiedeskundige Gijs van Wulfen laat in dit 6-stappenplan zien hoe je van creativiteit echte omzet maakt.

Stap 1. Pak het juiste moment

Succesvol innoveren begint met timing, benadrukt Van Wulfen. "Als je in een opwaartse spiraal zit en je voorziet voor de komende jaren een forse groei, dan is dat niet het ideale moment om over een ingrijpende vernieuwing te beginnen. Dan kun je beter doorgaan op de ingeslagen weg en uitbouwen wat je hebt. Andersom geldt dat ook voor crisistijden. Maar wanneer is dat juiste moment er dan wél? "Dat verschilt per bedrijf", aldus Van Wulfen. "Over het algemeen kun je zeggen dat het slimmer is om te innoveren als je de wind mee hebt. Dan heb je namelijk geld en tijd, twee belangrijke aspecten. Als je winst maakt maar de groei een beetje ziet afvlakken, is je bedrijf waarschijnlijk rijp om met vernieuwing aan de slag te gaan."

"Het is jouw taak om de innovatie-opdracht concreet te maken en dat doe je met het formuleren van een visie."

Stap 2. Formuleer een ambitie

Om de creativiteit van jezelf en je medewerkers de juiste kant op te sturen, heeft je bedrijf een richting nodig. Dit gaat over die befaamde stip op de horizon. "Met innoveren kun je werkelijk alle kanten op", zegt Van Wulfen. "Een nieuwe oplossing, een bestaand product verbeteren of andere markt bijvoorbeeld. Als ondernemer of directeur is het jouw taak om de innovatie-opdracht concreet te maken en dat doe je met het formuleren van een visie."

Lees 3 manieren om te kunnen innoveren

Tip: spreek je ambitie uit!

Houd het niet bij een vage belofte, maar concretiseer die ambitie. Bij voorkeur met getallen. "Wat moeten bijvoorbeeld de marges worden? Heb je nu een winstmarge van 30%, dan zit je niet te wachten op een nieuw product met een marge van nog maar 10%."

Stap 3. Ga op ontdekkingsreis

Wil je met nieuwe ideeën aan de slag, dan moet je eerst de wereld om je heen leren kennen. "Dat klinkt ontzettend logisch natuurlijk en toch gaan veel ondernemers hier de mist in. Ze zijn namelijk veel te druk met het verbeteren van hun bestaande business. Operation excellence, noemen we dat. Maar wil je de winst ook op lange termijn op peil houden, zul je dingen moeten veranderen."

De oogkleppen af dus en met je klanten in gesprek. Waar liggen ze 's nachts van wakker? Met welke problemen krijgen ze de komende jaren te maken? "Je kunt geen goed idee bedenken zonder te weten wat echt relevant is voor je klant. Hier kom je achter door die klant op te zoeken en je te verdiepen in trends, technologieën en innovatieve businessmodellen", aldus Van Wulfen.

Een frisse kijk op je bedrijf? Check het Business Model Canvas

"Een rustig hoofd is meestal de basis van een goed idee."

Stap 4. Geef je idee vorm

Tijdens de eerste drie fases van het proces heb je de basis gelegd voor wat nu eindelijk zover is: het bedenken en vormgeven van je idee. "Je zult zien dat je al bij stap 3 volop ideeën aan het opdoen bent. Zo'n eureka-moment komt echter zelden als je er echt voor gaat zitten. Het gebeurt veel vaker spontaan tijdens het voeren van gesprekken, als je op de fiets zit of 's morgens wanneer je net wakker bent. Dan heb je een rustig hoofd en dat is meestal de basis van een goed idee"

Nu is het tijd om al die ideeën te verzamelen en op te schrijven, tijdens een brainstormsessie bijvoorbeeld. "Wanneer je hierover met elkaar in gesprek gaat, ontstaat er al pratende een soort concept. Zo wordt het als vanzelf een gezamenlijk idee, waar mensen enthousiast over raken en mee verder willen."

Stap 5. Ga experimenteren

Op het bord staat iets geschreven wat je een concept mag noemen. Een idee waarmee je denkt succes te kunnen gaan oogsten. De grote vraag is nu: denken jouw beoogde klanten daar net zo over? "Dit is de fase van experimenteren en leren. Dat doe je met de ontwikkeling van een prototype of pretotype (zie kader). Schotel die voor aan je klanten, kijk of het werkt en, belangrijker nog, of ze enthousiast zijn en ervoor willen betalen."

Tip: goedkoop en snel testen bij klanten

Een pretotype is een manier om jouw idee snel en relatief goedkoop te testen bij klanten. Dit doe je door ze een simulatie of sterk vereenvoudigde versie van je product te laten ervaren. Hiervoor kun je bijvoorbeeld een storyboard gebruiken of een schema laten zien waarop jouw beoogde businessmodel staat afgebeeld.

Stap 6. Schaal op en hou vol

De markt warm maken voor jouw innovatie is niet van vandaag op morgen geregeld. Het is een proces dat gepaard gaat met vallen en opstaan. Je klanten moeten enthousiast raken en soms is het nodig dat er regels en zelfs wetgeving wordt aangepast. Zoiets kost tijd. Er komen dan ook geheid momenten waarop je denkt: waar ben ik aan begonnen, komt dit nog goed?

"Zeker als het om impactvolle innovaties gaat, duurt zo'n traject met gemak een aantal jaren. Veel mkb'ers zijn een relatief kleine schakel in een lange keten. Hen raad ik daarom aan om in zee te gaan met partners die kunnen helpen met het vermarkten van het concept. Zo komt je idee in bijna alle gevallen een stuk sneller van de grond."