Update

Kansen voor verduurzaming en innovatie in horeca & recreatie

16 oktober 2025 12:00

Het aantal inwoners en toeristen neemt de komender jaren toe. En het belang van de vrijetijdssector daarmee ook. Door mensen te laten ontspannen, ervaringen te bieden en ontmoetingen te faciliteren. Er liggen veel kansen voor de sector richting 2040, vooral voor bedrijven die meebewegen met de vraag van de gasten, flexibel zijn in hun businessmodel en de ontwikkelingen op het gebied van digitalisering en verduurzaming bijhouden.

Horeca en recreatie

In het kort

    Aantal inwoners en toeristen neemt toe, maar wensen van de consument veranderen continu. Slim gebruik van data biedt voordelen. Investeer in personeel en je rol als werkgever om werknemers te boeien en binden. Er zijn volop kansen om verspilling van energie, water en voedsel tegen te gaan. Efficiënt gebruik van de omgeving in strijd tegen ruimtegebrek.

Consument: wees flexibel en blijf verrassen

Voor jouw onderneming in de horeca & recreatie liggen er veel kansen richting 2040. Zo kun je profiteren van de toename van het aantal inwoners van Nederland naar zo’n 20 miljoen, en de groei van het aantal toeristen naar ruim 30 miljoen per jaar.

Wees bewust van veranderende wensen bij de consument

De huidige oudere generatie heeft relatief veel vrije tijd, en besteedt die het liefst aan vakanties, weekendjes weg en dagtripjes. Terwijl de jongere generatie juist meer behoefte heeft aan gemak en vaker buiten de deur eet en drinkt. Met deze kennis kun je je slim focussen op een bepaalde doelgroep. Maar onthoud dat de voorkeuren van consumenten continu veranderen. Het is belangrijk dat je daarop inspeelt en er creatief mee omgaat. Blijf de consument verrassen. Voor attractieparken betekent dit bijvoorbeeld dat ze investeren in nieuwe attracties. En festivals vernieuwen elk jaar om publiek te blijven trekken.

“De voorkeur van de consument verandert continu. Speel daarop in en ga er creatief mee om.”

Pak de rol van verbinder

Je kunt met jouw bedrijf ook de rol pakken van maatschappelijk verbinder. Daarmee speel je in op de wens van mensen om anderen op te zoeken en te ontmoeten op de momenten dat het hen uitkomt. Belangrijk is dat je zorgt dat je laagdrempelig bent en die ontmoetingen faciliteert.

Zorg voor een flexibel concept

Wees bovendien flexibel in je concept. Als je nu zo hip mogelijk wilt zijn, dan ben je dat over een half jaar misschien al niet meer. Een goed voorbeeld van die flexibiliteit is Van der Valk. Dit familiebedrijf bestaat al decennia lang en heeft zich weten aan te passen aan de eigentijdse vraag, waarbij beleving, luxe en kwaliteit centraal staat, maar zonder hoogdrempelig en te duur te worden. Daarbij is de cultuur hetzelfde gebleven. Dit is essentieel, want flexibiliteit is belangrijk, maar zorg wel dat dit dicht bij de cultuur en waardes van jouw bedrijf blijft.

Digitalisering: benut de grote voordelen van data

Wie technologische ontwikkelingen op de voet volgt en slim inzet, profiteert daar in de toekomst van. Zo kan AI ondersteuning bieden in de strijd tegen voedselverspilling én het personeelstekort. Een voorbeeld: in kassasystemen zit een enorme hoeveelheid aan bruikbare data. Van gerechten die het meest besteld worden, tot tijdslots die het drukst zijn. Dit combineren met externe data zoals het weer, dag van de week of vakantieperiodes kan jou als ondernemer helpen. Met deze data kan je uiteindelijk beter voorspellen wanneer je welk product gaat verkopen. Met hulp van AI kan je dit verder ontwikkelen, waardoor je beter en nauwkeuriger kan plannen en inkopen. Dit zorgt uiteindelijk voor minder inzet van personeel en nauwkeuriger inkopen, waardoor besparing mogelijk is.

“In kassasystemen zit een enorme hoeveelheid aan bruikbare data.”

Ga voor de koploperspositie

Bereid je nu al voor op de mogelijkheden van digitalisering, maar ook op de cyberrisico’s. Wat doe je als je reserveringssyteem het niet werkt? Die kansen en risico’s moeten de komende jaren een belangrijke rol spelen in de strategie van jouw bedrijf. Ondernemers die nu een koppositie nemen in digitalisering, AI en robotisering profiteren van een hogere gastvrijheid en omzet in de uitdagende arbeidsmarkt.

Arbeidsmarkt: speel in op wensen van nieuwe generaties

Het personeelstekort stelt de sector voor grote uitdagingen. Het is belangrijk om na te denken over hoe je je kan onderscheiden als werkgever. Hoe kun je potentiële werknemers boeien? En hoe bind je bestaande werknemers aan jouw bedrijf? Nieuwe generaties zoeken naar meer flexibiliteit en zingeving in hun werk. Verdiep je in hun wensen en kijk hoe je je arbeidsvoorwaarden zo aantrekkelijk mogelijk kunt maken.

Vaak ligt de aandacht op het aantrekken van jongere medewerkers. Maar ook oudere generaties kunnen een belangrijke bijdrage leveren. Een goed voorbeeld is Julianatoren, een attractiepark dat gepensioneerde medewerkers de kans geeft om werkzaamheden te verrichten binnen het bedrijf. Dit biedt hen niet alleen een zinvolle invulling van hun tijd, maar ook sociaal contact en betrokkenheid bij de organisatie.

Door oudere medewerkers actief te betrekken, kunnen bedrijven profiteren van hun ervaring en betrouwbaarheid. Tegelijkertijd draagt het bij aan een inclusieve arbeidsmarkt waarin iedereen mee kan doen – ongeacht leeftijd.

Verduurzaming: investeer in je bedrijfspand en ga verspilling tegen

De sector heeft een belangrijke opgave op het gebied van verduurzaming. Zo moet de sector in 2040 20% minder water gebruiken en 50% minder voedsel verspillen. Ook heeft je bedrijfspand minstens energielabel A nodig.

Ga voor een zuiniger bedrijfspand

Ben je niet zelf de eigenaar van je bedrijfspand, dan kan het nuttig zijn om een modelovereenkomst op te stellen tussen jou en de vastgoedeigenaar. Dit kan helpen om verduurzaming te versnellen, omdat je anders blijft afwachten wie de eerste stap zet en de kosten voor de investeringen op zich neemt.

“Stel een modelovereenkomst op als je niet zelf de eigenaar bent van je bedrijfspand.”

Investeren in je bedrijfspand loont: je bespaart op energiekosten en het pand behoudt zijn waarde voor de toekomst. Soms kan dat al met kleine aanpassingen, zoals overstappen op ledverlichting en de isolatie verbeteren. Een warmtepomp installeren of zonnepanelen leggen, kan natuurlijk ook. Wist je dat Rabobank streeft naar een gemiddeld energielabel C in 2030 van (te financieren) vastgoed? Ook stellen we via de MKB Duurzaamheidsbijdrage 50 miljoen euro beschikbaar om het mkb in Nederland te helpen verduurzamen.

Verbruik en verspil minder energie, water en voedsel

Van het gas af, minder water gebruiken en minder voedsel verspillen. Het zijn nogal opgaves. Maar iedere kleine stap is er een. Zet bijvoorbeeld in op elektrificatie. Bezorg je eten? Kies dan voor elektrische fietsen, karretjes of scooters in plaats van vervuilende benzinescooters of auto’s. En vervang gasfornuizen in de keuken voor elektrische kookapparatuur.

De sector verbruikt enorm veel water, terwijl er in Nederland ook vaker periodes van grote droogte komen door klimaatverandering. Er liggen daarom kansen voor ondernemers van vakantieparken en golfterreinen. Deze grote oppervlaktes kunnen een rol spelen in waterbuffering om in droge periodes de omgeving te kunnen blijven voorzien van water.

Het terugdringen van voedselverspilling vraagt om innovatieve oplossingen. Gelukkig biedt de inzet van AI veel kansen, bijvoorbeeld op het gebied van planning en forecasting. Zo kan AI je helpen voorspellen welke items op je menukaart op welk moment populairder zijn, zodat je slim kan inkopen.

Ruimte: ga slim om met minder ruimte

De vraag naar vrijetijdsbesteding neemt toe. Maar de beschikbare ruimte in Nederland wordt steeds beperkter. Daarom moeten we slim omgaan met de ruimte die er is. Innovatieve oplossingen kunnen helpen. Denk aan het efficiënter benutten van ruimtes die een groot deel van de tijd ongebruikt blijven, zoals golfterreinen of sportvelden. Onderzoek hoe je bestaande ruimtes kan gebruiken voor meerdere doeleinden. Ook samenwerking tussen retail en horeca speelt een belangrijke rol. Winkels en horecazaken kunnen samen dorpskernen en stadscentra aantrekkelijk en levendig houden. Dit kan met gezamenlijke activiteiten, zoals evenementen of markten, maar ook met eenvoudige dingen zoals sfeervolle aankleding in de wintermaanden. Denk aan verlichting, decoratie of muziek in winkelstraten.

Speel een rol in de landbouwtransitie

De sector kan ook bijdragen aan de landbouwtransitie. Als bepaalde boerenbedrijven moeten transformeren of het verdienmodel moeten aanpassen, kan een nieuwe invulling voor recreatie op die plek de transitie ondersteunen. Denk aan een minicamping of kinderboerderij als alternatieve inkomstenbron voor de boer.

Dit kun je van Rabobank verwachten

We ondersteunen ondernemers in de sector met kennis, ons netwerk en financiering. Daarbij zetten we ook in op onze maatschappelijke rol als partner van een duurzame horeca & recreatie. We ondersteunen en begeleiden jou daarin door:

    Het faciliteren en versnellen van de energietransitie via kennisdeling en passende financieringen. Dat doen we ook op het gebied van water en voedsel. Het stimuleren van innovatieve startups en scale-ups die nieuwe ideeën hebben voor uitdagingen binnen de sector. Kapitaal beschikbaar te blijven stellen voor deze maatschappelijk relevante sector, die in staat is gebleken zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. De sector te helpen bij het tegengaan van voedselverspilling via concepten als de Rabo Food Waste Challenge. Als we kansen zien om dit soort transities te versnellen, zetten we daar kennis, mensen en middelen op om het mkb te helpen verduurzamen.