Analyse: zorgen over hernieuwde handelsoorlog VS en China laaien op

De spanningen tussen de VS en China lopen opnieuw op. Dit keer is de aanleiding dat China strengere exportbeperkingen heeft ingesteld voor zeldzame aardmetalen. Deze metalen zijn belangrijk voor de productie van chips, defensiematerieel en de energietransitie. Niet alleen de VS, maar ook andere landen zijn hiervan afhankelijk.

De Chinese maatregelen zijn een reactie op nieuwe handelsbeperkingen die de regering-Trump sinds september heeft ingevoerd.

Tijdens handelsgesprekken in Madrid leek het erop dat er geen nieuwe verrassingen zouden komen, maar toch heeft president Trump extra beperkingen opgelegd, zoals strengere exportregels voor software, hogere invoerheffingen op Chinese schepen en een uitbreiding van de zwarte lijst van Chinese bedrijven. Ook bedrijven die voor minstens de helft eigendom zijn van gesanctioneerde partijen vallen nu onder de regels, vooral in de chipsector.

Trump dreigt ook de import van Chinese bakolie te stoppen. Dit is een reactie op het feit dat China minder Amerikaanse sojabonen importeert, wat Trumps achterban in landbouwstaten raakt.

China vindt dat de Amerikaanse maatregelen haaks staan op de geest van de gesprekken in Madrid. Daarom voert het land vanaf 1 december eigen exportcontroles in op zeldzame aardmetalen.

Trump dreigt nu om vanaf 1 november alle Chinese goederen met 100% extra invoerheffing te belasten. Die komt bovenop de al bestaande gemiddelde heffing van 32%.

Dit lijkt op een klassieke ‘tit-for-tat’-situatie, waarbij beide landen elkaar over en weer straffen. Niet goed voor de wereldhandel. Beursgenoteerde bedrijven kunnen er last van krijgen. Hierdoor maken aandelenkoersen een pas op de plaats na een periode van sterk herstel sinds april.

De Amerikaanse defensie-industrie is sterk afhankelijk van Chinese zeldzame aardmetalen. China heeft wereldwijd een dominante positie in de productie en verwerking hiervan. Bedrijven in de VS, Australië en Canada proberen alternatieve toeleveringsketens voor zeldzame aardmetalen op te zetten, maar ze blijven voorlopig grotendeels afhankelijk van China.

China gebruikt deze positie als strategisch machtsmiddel. Voor het land zelf is het economisch belang van zeldzame aardmetalen beperkt: die vormen slechts 0,1% van de totale export. Tegelijkertijd is China minder afhankelijk geworden van de VS als afzetmarkt: het aandeel van de VS in de Chinese export is gedaald van ongeveer 20% in 2017 naar slechts 10% in 2025.

China laat met zijn recente stappen zien dat het niet zonder slag of stoot Amerikaanse maatregelen accepteert. Beide landen proberen hun onderhandelingspositie te versterken, maar houden de deur open voor overleg. De voorgestelde maatregelen gaan pas in op 1 november (VS) en 1 december (China). Dat geeft tijd voor diplomatiek overleg.

Eind oktober is in Zuid-Korea een top van de Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC). Dan kunnen Trump en de Chinese president Xi Jinping elkaar ontmoeten om verdere escalatie te voorkomen.

De komende weken zijn cruciaal. De dreiging van een handelsoorlog tussen de VS en China is reëel, maar er is dus ruimte voor diplomatie. En een volledige economische ontkoppeling tussen de twee grootste economieën ter wereld is onrealistisch. Daarvoor zijn de landen te veel met elkaar verbonden.

Voor nu blijven de scenario’s uit onze recente beleggingsvisie ons uitgangspunt en houden we vast aan onze huidige positionering.

Goed om te weten. Aan beleggen zijn risico’s verbonden. De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen.