Stichting oprichten: dit zijn de regels

Een stichting oprichten doe je in de eerste plaats niet voor het maken van winst. Toch is het een ondernemingsvorm die vele voordelen kan bieden. Sociale of maatschappelijke doelen voeren de boventoon bij een stichting als ondernemingsvorm. Je mag wel winst maken, maar die moet gebruikt worden voor een maatschappelijk/sociaal doel.

De stichting is een zelfstandige rechtsvorm, waardoor het bestuur zelf maar beperkt privé aansprakelijk is voor de gevolgen van het handelen van die stichting. Dus ook bij een eventueel faillissement zijn de oprichters en directeur(en) van de stichting veilig.

Zij kunnen voor hun werk wel een vergoeding ontvangen, maar ze zijn niet in loondienst. Een stichting is dus een handig instrument als je een bepaald (ideëel) doel wilt vervullen, maar er zelf niet aansprakelijk voor wilt zijn. Stichtingen komen aan geld door donaties, erfenissen, leningen en soms ook subsidies. Bekende stichtingen zijn Amnesty International, Humanitas, Stichting tegen zinloos geweld en de Anne Frank Stichting.

Een stichting is dus voor de meeste ondernemers niet de meest voor de hand liggende rechtsvorm voor het starten van een bedrijf omdat de meeste bedrijven geen ideëel doel nastreven. Toch kan deze ondernemingsvorm soms juist wel van pas komen als die binnen de kaders van de wet valt. Juist vanwege de gunstige voorwaarden die de ze biedt.

Als je een stichting wilt starten, moet je naar de notaris. Je organisatie wordt namelijk officieel opgericht bij notariële akte of testament. De kosten hiervoor bedragen tussen de € 400 en € 1.000.

Tijdens deze bijeenkomst verklaar je dat je de stichting wilt oprichten en laat je het doel van de organisatie vastleggen in de statuten.

Je mag de stichting alleen of samen met anderen oprichten. Deze anderen kunnen zowel natuurlijke personen als rechtspersonen zijn. Denk bijvoorbeeld aan een besloten vennootschap.

Ook een stichting moet je inschrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KVK). De regels over de organisatie moet je vermelden in de statuten. Dit document moet door het bestuur van de stichting worden goedgekeurd.

Hierin komen ook veel andere zaken aan bod zoals:

Het wijzigen van de statuten is best een gedoe. Je moet hiervoor immers naar de notaris. Daarom is het raadzaam om ook een huishoudelijk reglement op te stellen. Hierin leg je de regels vast het over de dagelijkse gang van zaken. Denk hierbij aan:

Belangrijk: je huishoudelijk reglement mag niet in strijd zijn met de statuten.

Nu moet je nog bepalen wie zitting nemen in het bestuur van de stichting. Het is gebruikelijk om een voorzitter, een penningmeester en een secretaris te benoemen, maar je kunt een stichting ook alleen oprichten.

De stichting is een rechtspersoon. Dat betekent dat je als bestuurder niet hoofdelijk aansprakelijk bent voor eventuele schulden die gemaakt zijn, tenzij er sprake is van wanbestuur.

Een stichting kan ook personeel aannemen. In principe gaan de zaken net zoals reguliere bedrijven: er worden loonheffingen en sociale premies gevraagd. Ook bestuurders kunnen in loondienst zijn als zij een arbeidsovereenkomst hebben, maar dat werk moet wel in verhouding staan tot de vergoeding.

Let op: bij een stichting met een ANBI-status mag een bestuurder níet in loondienst zijn. Hij of zij kan wél een vergoeding voor de werkzaamheden ontvangen.

Als de stichting een onderneming drijft, dan moet je aangifte doen voor de vennootschapsbelasting. Er is sprake van een onderneming als er een min of meer duurzame organisatie is van kapitaal en arbeid, en wanneer je door deelname aan het economisch verkeer winst probeert te behalen. Eventuele winst van de stichting moet naar het (sociale) doel gaan.

Zo kan het zijn dat een stichting bijeenkomsten organiseert waar geld mee wordt verdiend. Deze bijeenkomsten kunnen dan bijvoorbeeld entreegeld vragen. Hierover moet belasting betaald worden. Dit heet beperkte belastingplicht.

Welke stichtingen moeten belasting betalen? Volgens de website van de Belastingdienst in elk geval de volgende:

Een organisatie moet aangifte van vennootschapsbelasting doen:

Het hangt verder van je persoonlijke situatie af of en zo ja, hoeveel btw je namens de stichting moet afdragen aan de fiscus. Je kunt hiervoor het beste een belastingadviseur raadplegen of zelf contact opnemen met de Belastingdienst.

Een ANBI is een Algemeen Nut Beogende Instelling. De Nederlandse Staat bepaalt welke dat zijn. ANBI's betalen geen of minder belasting, omdat zij zich geheel of gedeeltelijk inzetten voor het algemene belang. De voordelen van het oprichten van een ANBI bevinden zich vooral op het financiële vlak, zoals:

Het aanvragen van een ANBI-status gebeurt via de Belastingdienst. Als ANBI heb je een publicatieplicht: op de website (of op een gemeenschappelijke website van bijvoorbeeld een brancheorganisatie) moeten de volgende gegevens worden gepubliceerd:

Het bestuur van een ANBI-stichting moet altijd minimaal drie leden bestaan, waarvan de meerderheid onderling niet familiair verwant mag zijn. Bij een stichting zonder ANBI-status zijn er geen regels rondom het aantal bestuursleden of hun onderlinge relatie.

Als stichtingsbestuur moet je betalingen kunnen doen en ontvangen. Daarvoor heb je een zakelijke rekening nodig. Denk bijvoorbeeld ook aan zaken als: