Zakelijke dienstverlening richting 2040: drie belangrijke ontwikkelingen

In een sector waar mensen het allerbelangrijkste kapitaal vormen, is het niet verwonderlijk dat bedrijven eronder lijden als er juist een nijpend te kort is aan goede vakkrachten. Richting 2040 zal de nu al krappe arbeidsmarkt niet veel verbeteren. Alleen al de publieke sector heeft naar verwachting tot 700.000 tot 800.000 extra medewerkers nodig in 2040, terwijl het aantal werkenden in Nederland ongeveer gelijk blijft. Dit geeft extra druk op de arbeidsmarkt voor zakelijke dienstverlening – zeker als de overheid zich verder profileert als een aantrekkelijke werkgever en daarmee talenten naar zich toe kan trekken.

Meer concurrentie op arbeidsvoorwaarden

Het tekort aan medewerkers zal leiden tot meer concurrentie tussen sectoren als het gaat om arbeidsvoorwaarden. Niet alleen het salaris is daarbij belangrijk, maar ook de brede welvaart en het welzijn van medewerkers. Zo investeert een advocatenkantoor op de Zuidas bijvoorbeeld in slaapcoaches. Lonen in de sector zullen tot 2040 verder stijgen. Een voordeel voor de zakelijke dienstverlening is wel dat deze sector hogere loonkosten het makkelijkst kan doorberekenen aan de klant, zo blijkt uit onderzoek van Berenschot (Concurreren met services, 2024).

Samensmelting bedrijven

Het tekort aan arbeidskrachten is niet gunstig voor verdere economische groei van de sector. Het verhogen van de arbeidsproductiviteit is dan ook essentieel, door te investeren in digitalisering en robotisering. Zo kun je meer werk doen met minder mensen. Er zal meer intensief samen gewerkt worden door bedrijven of zelfs fuseren met andere bedrijven. Die samensmelting in de zakelijke dienstverlening zal tot 2040 dan ook verder toenemen. Private equity als financieringsvorm speelt daarbij een belangrijke rol

Om relevant te blijven en te groeien is het voor de zakelijke dienstverlening belangrijk om de omzet per fte te verhogen. Digitalisering en robotisering gaan daar richting 2040 een grote rol in spelen. Veel routinematige en administratieve taken zullen worden geautomatiseerd, wat leidt tot meer efficiëntie, productiviteit en innovatie.

Internationale advocaten- en accountantskantoren investeren bijvoorbeeld al fors in digitalisering en AI. Daardoor kunnen deze bedrijven naar verwachting voor 30% meer werk verzetten en hun adviezen uitgebreider onderbouwen met data.

Maar ook kleinere bedrijven binnen de zakelijke dienstverlening kunnen op dit gebied stappen zetten. Persoonsbeveiliging is moeilijk te automatiseren, maar voor object- of eventbeveiliging worden steeds meer camera’s en slimme sensoren ingezet. Die camera’s moeten wel uitgelezen worden, en daarbij kan AI weer een rol spelen. En schoonmaakwerk zal steeds verder ondersteund worden door robots.

Als voorbeeld: bij Rabobank is onze core business het afwegen van risico’s om een financiering te verstrekken. Door dit proces te automatiseren en te digitaliseren, kan een mkb’er nu op elk moment een financiering aanvragen en weet die binnen 15 minuten of de financiering verstrekt zal worden. Strategisch sparren kan altijd met een adviseur.

Bijscholing medewerkers

Gelukkig blijft de menselijke factor ook belangrijk in de zakelijke dienstverlening. Vooral als het gaat om de creatieve, emotionele en ethische kanten van het werk. Wel zullen medewerkers continu werken met machines en zich voortdurend moeten bijscholen en aanpassen. Voor sommigen zal dit een gevoel geven van autonomie en flexibiliteit, terwijl het bij anderen leidt tot stress en onzekerheid. Als werkgever kun je hier op inspelen door tijdig om- en bijscholing aan te bieden en te investeren in de ontwikkeling van digitale vaardigheden.

Nieuwe technologie maakt sector innovatiever

De sector kan tot 2040 ook voordeel halen uit nieuwe technologieën. Zo kan fotonica de snelheid en capaciteit van datacommunicatie en -verwerking enorm vergroten. Of kan quantum computing leiden tot doorbraken voor cryptografie, procesoptimalisatie, machine learning en simulatie in de financiële dienstverlening en specialistische dienstverlening. Deze nieuwe technologieën zullen de zakelijke dienstverlening efficiënter, effectiever, duurzamer en innovatiever maken. Maar ze brengen ook nieuwe uitdagingen met zich mee op het gebied van ethiek, regelgeving, onderwijs en concurrentie. Slimme ondernemers spelen hierop in met nieuwe verdienmodellen zoals outcome pricing.

Winnaars en verliezers

Binnen de zakelijke dienstverlening zullen geen subsectoren verdwijnen, maar zijn er wel winnaars en verliezers. Een mooi voorbeeld is de uitzendbranche. Uitzenders die geen mensen aan zich weten te binden zullen krimpen, terwijl uitzenders die dat wel kunnen en in groeimarkten actief zijn juist zullen groeien. De uitzendmarkt staat aan de vooravond van een consolidatieslag. Deze tendens zal door de hele zakelijke dienstverlening te zien zijn.

De zakelijke dienstverlening levert vooral diensten en maakt geen producten. Daardoor heeft de sector niet de allergrootste CO2-voetafdruk. Toch is er de komende jaren nog veel te winnen qua duurzaamheid. Zo heeft 70% van het wagenpark nog een verbrandingsmotor, gebruikt de sector nog steeds veel papier en hebben veel kantoorpanden energielabel D of lager.

Elektrisch en papierloos

Flash forward naar 2040, als de sector naar verwachting geheel energieneutraal opereert. Het gebruik van duurzame energie is de norm en medewerkers rijden in elektrische voertuigen. Ook notarissen en advocaten werken papierloos doordat de hele keten is overgestapt op digitale documentatie. Bedrijfspanden hebben energielabel A++ en zijn uitgerust met energie-efficiënte systemen zoals ledverlichting en sensoren. Niet alleen maakt dit de CO2-afdruk kleiner, het is economisch ook interessant voor de waardering van het pand en de lagere energiekosten. Al kost digitalisering natuurlijk ook veel energie, omdat er veel meer data wordt gebruikt en er meer datacenters nodig zijn.