Vennootschap onder firma: dit moet je weten
De vennootschap onder firma (vof) is een populaire rechtsvorm onder startende ondernemers die samen een bedrijf beginnen. Omdat je bij een vof te maken hebt met meerdere eigenaren kan het soms wat ingewikkeld ogen. We zetten de belangrijkste informatie over deze rechtsvorm voor je op een rij.
Wat is een vof?
Bij een vennootschap onder firma (vof) start je samen met één of meer ondernemers een bedrijf. Het is de bedoeling dat alle vennoten iets inbrengen. Vaak is dit een geldbedrag, maar soms ook goederen of arbeidsuren. Voor het oprichten van een vof hoef je geen rekening te houden met een minimumkapitaal. Dit maakt de vof extra geschikt als rechtsvorm voor starters.
Verschil tussen een vof en een eenmanszaak
Een vof heeft op het eerste gezicht veel overeenkomsten met een eenmanszaak. Toch zijn er wel belangrijke verschillen. Een eenmanszaak heeft bijvoorbeeld slechts één eigenaar, terwijl er bij een vof altijd sprake is van meerdere eigenaren. En zo’n eigenaar hoeft niet altijd te bestaan uit één persoon. Ook bv’s kunnen vennoot en dus eigenaar zijn.
Wanneer kies je voor een vof en wanneer voor een bv?
Dit heeft alles te maken met aansprakelijkheid en grootte van het bedrijf. Een besloten vennootschap (bv) geeft aandelen uit en verdeelt de aansprakelijkheid over de aandeelhouders. De risico's worden daarmee beperkt tot het bedrijf zelf. De oprichters en/of eigenaars zijn niet persoonlijk aansprakelijk.
Richt je een vof op? Dan zijn alle oprichters wel persoonlijk aansprakelijk. Ze lopen dan ook het risico om privé op te draaien voor de gemaakte kosten bij financiële tegenslag, zoals een faillissement.
Maak dus een goede inschatting van de risico’s bij de keuze voor een rechtsvorm. Je kunt achteraf altijd nog teruggaan naar de Kamer van Koophandel (KVK) om de rechtsvorm te wijzigen, mocht je onverhoopt de verkeerde keuze maken. Dit kost wel tijd, geld en energie.
Eigenschappen van een vof:
Eigenschappen van een bv:
Administratie opzetten?
Speciaal voor starters: de basis in 5 minuten. Een overzicht van wat je nodig hebt om aan de slag te gaan met je boekhouding, inclusief tips.
Minimumkapitaal
Het oprichten van een vennootschap onder firma is niet moeilijk. Je hebt geen minimumkapitaal nodig, hoeft niet naar de notaris en je kunt je direct inschrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KVK).
Hiervoor breng je een bezoek aan een van de kantoren in jouw regio. De KVK geeft jouw gegevens vervolgens door aan de Belastingdienst, dus dat hoef je zelf niet meer te doen. De kosten voor je KVK-inschrijving zijn eenmalig € 80,10 (in 2024).
Sinds september 2020 schrijf je de vennoten bij de KVK-inschrijving ook meteen in bij het UBO-register. UBO betekent Ultimate Beneficial Owner, oftewel de mensen die uiteindelijk eigenaar zijn of zeggenschap hebben over het bedrijf. Bij een nieuw bedrijf gebeurt dit meteen bij de KVK-inschrijving.
Maak een ondernemingsplan
Start je een vof? Dan is het belangrijk om een ondernemingsplan te schrijven. Hierin beschrijf je onder andere wat je precies gaat doen, hoe de markt eruitziet, wie je concurrenten zijn en hoe je het financieel gaat regelen.
Tip: 'Zo schrijf je een ondernemingsplan (bedrijfsplan) in 10 stappen'.
Zijn je medeoprichters en jij visueel ingesteld? Dan is het Business Model Canvas misschien wel iets voor jullie. Dit is een methode om je ondernemingsplan in negen bouwstenen te beschrijven. Download het gratis voorbeeld Business Model Canvas om meteen aan de slag te gaan.
Extra belangrijk bij een vof: een zakelijke rekening
Omdat je bij een vof met meerdere vennoten samenwerkt, is het ook bij deze rechtsvorm extra verstandig om een zakelijke rekening te openen. Zo kan iedereen altijd bij de rekening en straal je professionaliteit uit. Je kunt ook vastleggen dat bij grote overboekingen meerdere vennoten moeten tekenen.
Verzekeringen voor een vof
Het is verstandig direct de juiste verzekeringen af te sluiten voor je vof. Een ongeluk zit in een klein hoekje. Zorg daarom dat je verzekerd bent tegen ongevallen, criminaliteit of schade. Jullie vennoten zijn namelijk allemaal privé aansprakelijk voor de schade bij een noodlottig ongeval.
Wanneer eventuele schadebedragen niet op je compagnon(s) te verhalen zijn komen deze lasten op jouw schouders terecht. Laat je daarom goed informeren over bijvoorbeeld een rechtsbijstandverzekering, beroepsaansprakelijkheidsverzekering, bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering, bedrijfsschadeverzekering of opstal-, goederen- en inventarisverzekering. Denk ook aan een compagnonsverzekering (voor als er iets met jou of je compagnon gebeurt) en een cyberverzekering.
Er zijn nogal wat verzekeringen, zoals je ziet. Daarom biedt Rabobank een pakket van verzekeringen aan die handig zijn als je een eigen bedrijf opzet: Rabo ZelfZeker.
Personeel aannemen
Een vof kan ook personeel aannemen, net zoals een eenmanszaak. De bijbehorende administratie kun je eventueel uitbesteden aan een payrollbedrijf. Het is ook mogelijk dat de vof zelf een loonheffingennummer krijgt van de Belastingdienst. Dat is nodig omdat er loonheffingen moeten worden ingehouden en omdat er loonaangifte moet worden gedaan.
Als je de juridische zaken met betrekking tot je personeel zelf wilt regelen, denk dan ook aan personeelsverzekeringen. Niet elk van die verzekeringen zijn relevant voor je vof. Hieronder staan de bekendste personeelsverzekeringen.
Net zoals je die voor jezelf afsluit, is een aansprakelijkheidsverzekering voor je personeel ook aan te raden. De eigenaren van een vof zijn namelijk aansprakelijk voor het doen en laten van het personeel.
Wanneer je medewerker langdurig ziek is, kan dat tot wel twee jaar salaris kosten. Een verzuimverzekering neemt die kosten uit handen. De premie wordt bepaald aan de hand van de totale loonkosten.
Je hoopt dat het je nooit overkomt. Maar toch kan het gebeuren dat een medewerker gewond raakt of zelfs overlijdt tijdens de arbeid of het woon-werkverkeer. In dat geval kan een ongevallenverzekering voor personeel de bijbehorende kosten vergoeden.
In het ergste geval kan de nabestaandenverzekering kosten dekken die ontstaan bij overlijden van een medewerker. De partner ontvangt dan een uitkering.
Alle verzekeringen op een rij
Het verschilt per ondernemer en bedrijf welke verzekeringen relevant zijn. In elke sector en met elke bedrijfsgrootte loop je namelijk andere risico's. Daarom hebben we een overzicht gemaakt met de belangrijkste verzekeringen voor ondernemers. Welke risico's dek jij af?
Stel een vennootschapscontract op
Het is belangrijk om samen met de andere vennoten goede afspraken te maken. Leg deze vast in een vennootschapscontract. Hoewel dit niet verplicht is, geeft zo'n contract duidelijkheid voor alle vennoten. Denk bijvoorbeeld aan afspraken over:
Opheffing vof
Het is ook aan te raden om in het vennootschapscontract een stuk te wijden aan afspraken over de mogelijke opheffing van de vof. Wat doe je als het bedrijf onverhoopt failliet gaat of wanneer een van de vennoten uit het bedrijf wil stappen?
Laat je contract altijd nalezen door een financieel of juridisch adviseur. Zo zorg je dat je niets belangrijks over het hoofd ziet.
Hoe werkt aansprakelijkheid bij een vof?
Dit is voor veel ondernemers het grootste obstakel om een vof op te richten. Omdat de vof geen rechtspersoon is (zoals bijvoorbeeld de bv) maar een natuurlijk persoon, is iedere vennoot privé aansprakelijk voor het geheel van alle schulden van de vof.
Dus als jij een hoge omzet behaalt, maar een andere vennoot de vof failliet laat gaan, kunnen de schuldeisers de schuld ook op jou verhalen.
Jouw (of jullie) privévermogen
Heeft de vof te weinig vermogen om de schulden af te lossen? Dan kunnen schuldeisers ook aanspraak maken op het privévermogen van de vennoten. Dit kan heel vervelende gevolgen hebben wanneer je bijvoorbeeld in gemeenschap van goederen bent getrouwd. In dat geval kunnen de schuldeisers namelijk ook aanspraak maken op het privévermogen van je partner. Het kan verstandig zijn om huwelijkse voorwaarden op te stellen als je een vof begint. Daarmee kun je de aansprakelijkheid op jullie privévermogen flink beperken.
Je vennoot komt privé in de problemen
Komt een vennoot privé in de financiële problemen? Dan kunnen schuldeisers niet aan jouw privévermogen komen. Ook het zakelijk vermogen van de vof kan dan niet worden aangesproken. Een notaris kan je meer vertellen over de mogelijkheden en voorwaarden die hieraan vastzitten. t nog niet hebben gedaan. Daarmee kun je de aansprakelijkheid op jouw privévermogen flink beperken.
Welke belastingen zijn van toepassing op een vof?
Als ondernemer met vof krijg je op meerdere manieren te maken met de Belastingdienst. Zo moeten jij en de andere vennoten inkomstenbelasting betalen over jullie deel van de winst. Leveren jullie goederen of diensten, dan krijg je te maken met omzetbelasting (BTW). Of je vennootschapsbelasting moet betalen is afhankelijk van je winsthoogte. Loonbelasting en sociale premies komen alleen kijken als je personeel in dienst hebt en overdrachtsbelasting is pas relevant als je een pand koopt of verkoopt. Het zijn dus een hoop belastingen op een veel verschillende momenten. Een fiscaal adviseur kan je hier gelukkig altijd bij helpen.
Fiscale voordelen
Je kunt als ondernemer ook gebruikmaken van fiscale voordelen. Zo kom je bij een vof in veel gevallen in aanmerking voor:
Voor- en nadelen van een vof
Over het algemeen geldt: een vof kan interessant zijn voor startende ondernemingen waarbij meer dan één persoon aan het roer staat. De persoonlijke aansprakelijkheid is een groot nadeel, maar de kosten en de drempels zijn laag. Ook zijn de fiscale regelingen gunstig voor een vof. En een switch naar een bv is altijd mogelijk.
Wat is een man/vrouw-firma?
Een man/vrouw-firma is een variant op de standaard vof, waarbij de vennoten ook liefdespartners van elkaar zijn. Ondanks de ouderwetse naam mag je partner natuurlijk ook van dezelfde gender of non-binair zijn.
Een voorwaarde is wel dat het werk gelijkwaardig is. Bijvoorbeeld twee huisartsen die samen een praktijk beginnen. Het voordeel hiervan is dat beide partners gebruik mogen maken van de fiscale voordelen voor ondernemers, waarbij ze uiteraard wel aan de voorwaarden van de Belastingdienst moeten voldoen.
Regels bij een man-vrouwfirma
De juridische en fiscale regels van een man-vrouwfirma zijn hetzelfde als van een vof. Omdat je zowel elkaars partner als vennoot bent kun je bij een man-vrouwfirma niet de privéaansprakelijkheid beperken door huwelijkse voorwaarden op te stellen. Ook als je niet in gemeenschap van goederen bent getrouwd kunnen schuldeisers aanspraak maken op beide privévermogens.